Вандраванне Зайца да акіяна (чытае Ліка Пташук)
Жыў у лесе Зайка. Ён яшчэ зусім нядаўна з'явіўся на свет, таму яму, як і ўсякаму дзіцяці, усё было цікава. Зайка цэлымі днямі бегаў па акрузе і ўсё выглядваў, вынюхваў. Часам мама не магла дагукацца яго дадому са шпацыру. Малыш уцякаў на край лесу, куды не далятаў матулін голас. Дома мама сароміла яго за тое, што ён збягае далёка, але нічога не магла з ім зрабіць. Як кажуць, дзіця расло зусім некіруемым.
– Ты, непаседа, чаму не слухаеш маму? – дапытвалася ў яго суседка Сарока. – Вось трапіш на вочы шэраму ваўку, ён цябе і з'есць.– Не з'есць, – пярэчыў Зайка. – Я хутка бегаю, ён мяне не дагоніць.
Крытыка Сарокі трохі супакоіла гарэзу, і ён стаў сядзець дома. Але неўзабаве яму гэта надакучыла, і ён ужо з дазволу мамы пабег паглядзець на Раку, якая цякла прама за высокімі хвоямі, зусім недалёка ад дома.
– І што гэта за Рака такая? – Зайка паспрабаваў панюхаць ваду, але тут жа плюхнуўся прама ў яе.
– Ха-ха-ха! – засмяяліся жабы, седзячы ў чаратах ля берага.
–Га-га-га! – развесяліліся гусі, якія плавалі па рацэ.
– І што тут смешнага, – пляснула хваляй Рака. – Зайка ніколі не бачыў мяне, яму ўсё цікава.
Але Зайку ўжо не хацелася падыходзіць блізка да ракі, і ён сеў непадалёку на траўку, доўга глядзеў на ваду, потым адважыўся і спытаў:
– Рака, куды ты цячэш?
– У акіян, – адказала Рака. – Дакладней, туды цячэ мая вада.
– Гэта далёка? – спытаў цікаўны Зайка.
– Вельмі. Спачатку мая вада патрапіць у мора, а потым у акіян.
– Я б хацеў пабываць там, але мама мяне не адпусціць, – засмуціўся Зайка.
– Ха-ха-ха! – засмяяліся жабы. – Ты не ўмееш плаваць, як жа ты дабярэшся да акіяна?
– Не, – сказала Рака. – Без карабля табе туды не дабрацца.
– Калі я вырасту, пабудую карабель і абавязкова паплыву ў акіян, – вырашыў Зайка і пайшоў дамоў.
Шмат гадоў прайшло. Увесь час Зайка думаў пра тое, як яму сплаваць у акіян. І вось ён, нарэшце, вырас. Мама сказала:
– Цяпер ты дарослы і сам павінен думаць, як табе далей жыць. Толькі не рабі нічога дрэннага.
"Я ніколі не буду нічога дрэннага рабіць", – падумаў Заяц. Цяпер яго ўсе звалі менавіта так.
Але як жа быць з марай дзяцінства? Яе Заяц не мог страціць. Так часта здараецца ў дарослых, калі яны ў думках яшчэ застаюцца дзецьмі. Ім хочацца выканаць сваю невыкананую дзіцячую мару.
– Я ўсё-такі пабудую карабель і паплыву ў акіян, – вырашыў упарты Заяц.
І ён узяўся за работу. Некалькі гадоў у вольны час Заяц будаваў карабель. Нарэшце, ён быў гатовы. Заяц нацягнуў пунсовыя ветразі і спусціў свой карабель у ваду той самай ракі.
– Цяпер растлумач, куды мне плыць, у які бок, каб патрапіць у акіян? – спытаў ён у Ракі.
– Па плыні, вядома, – адказала Рака. – Не цяжка здагадацца, што мая вада цячэ толькі ў адным кірунку ў той бок, дзе знаходзіцца мора і акіян.
– Ах, так! – засмяяўся Заяц. – Яму стала няёмка за сваё неразумнае пытанне.
Зайцу было цікава плыць па Рацэ. Потым пра сваё вандраванне ён шмат разоў распавядаў маленькім зайчанятам, якія нарадзіліся ў яго праз некалькі гадоў. А цяпер ён сам плыў па Рацэ, з цікавасцю разглядаючы ўсё навокал і зазіраючы ў ваду.
У вадзе плавалі рыбы, у небе – аблокі, а па берагах раслі велізарныя хвоі і елкі, бярозы і таполі.
– Табе пашанцавала, – казалі дрэвы. – Ты прыплывеш у сапраўдны акіян, а мы стаім на месцы і нікуды не можам адысці нават на крок.
– Што рабіць, затое вы ўвесь час глядзіце на неба і бачыце аблокі, размаўляеце з імі. Я ж распавяду вам пра сваё вандраванне, калі вярнуся назад.
Праз два дні плавання Заяц стаміўся і вырашыў адпачыць на беразе. Тут Рака ўжо была не падобная на маленькую вузенькую рачулку, што цякла каля яго дома. Рака стала шырокай і паўнаводнай.
– Хутка ты прыплывеш у мора, – паведамілі Зайцу рачныя чайкі.
– Калі так, то я тэрмінова адпраўляюся, – вырашыў няўрымслівы Заяц і паплыў далей.
Нарэшце, ён убачыў велізарнае мора. Яно шпурляла на берагі свае хвалі, а тыя разбіваліся аб скалы, пеніліся і грозна шумелі.
– Не плыві ў мора, – параілі марскія чайкі. – Пачакай, калі мора супакоіцца, а то твой карабель можа перавярнуцца, і ты патонеш.
Гэтым разам Заяц і сам зразумеў, што трэба прычаліць да берага.
Некалькі дзён ён шпацыраваў па сушы і баяўся выходзіць на караблі ў мора. І толькі калі хвалі супакоіліся, і вецер сціх, Заяц паплыў удалячынь. Але яму стала страшна плыць у невядомасць, таму што ўдалечыні не быў бачны бераг. Велізарнае мора было бясконцым. Яно ўразалася ў гарызонт.
– Дзе ж бераг мора? – запытаўся Заяц у дэльфінаў, якія праплывалі міма.
– Яго тут няма, – адказвалі тыя. – Ты плывеш з мора ў акіян. А акіян велізарны. Калі не ведаеш куды плыць, вяртайся назад.
Вось так і скончылася вандраванне Зайца ў акіян. Ён павярнуў свой карабель і паплыў у зваротны бок. Некалькі дзён у яго пайшло на тое, каб вярнуцца з плавання дамоў.
Распавёўшы ўсім знаёмым пра тое, што ён бачыў, настойлівы і наравісты Заяц пачаў думаць пра наступнае вандраванне. Толькі цяпер ён стаў больш разумным і дасведчаным. Перш, чым плыць да акіяна, Заяц вывучыў усю карту мора і акіяна і прыдумаў маршрут, па якім будзе плыць як сапраўдны марак. Яшчэ ён купіў сабе марскі рыштунак, компас і іншыя атрыбуты сапраўдных маракоў. Запас ежы і вады таксама яму аказаўся патрэбен. І толькі калі ўсё гэта было зроблена, малады марак – Заяц-русак адправіўся ў вандраванне. Зараз яно павінна стаць паспяховым. Пажадаем жа Зайцу шчаслівага плавання!
Усё тое, што ты робіш у першы раз, добра не прадумаўшы, можа адразу не атрымацца. Досвед дапамагае лепш справіцца з вызначанай задачай. Гэта датычыцца не толькі вандраванняў, але і любых іншых спраў, якія ты будзеш рабіць у першы раз. Вучыся і не лянуйся набірацца вопыту сам альбо з дапамогай дарослых.
Гэтая казка на рускай мове
7.08.19