Маша и яе чароўны лес(12 частка Ваверчаня Цішка) (чытае Ліка Пташук)
У дупле вавёркі, размешчаным наверсе велізарнага дуба, узімку нарадзілася ваверчаня. Мама-вавёрка назвала яго Цішкам за неверагодную актыўнасць. Нават быдучы зусім маленькім, ён не мог уседзець на месцы. Яму хацелася разгледзець тое, што робіцца ў лесе, і спрытнае ваверчаня спрабавала вылезці з дупла. Вавёрка насілу супакойвала яго:
– Цішэй сынок, не балуй. У лесе яшчэ холадна. Вось прыйдзе Лета, прыгрэе Сонейка, тады і будзеш бегаць па лесе.На пачатку года Цішка стаў падобны на сваю дарослую маму. У яго адрос доўгі пухнаты хвост, цёмна-рыжая шэрстка блішчала і пералівалася на Сонцы, кіпцікі на лапках былі вострыя і чэпкія, вочкі зоркія, а вушкі ўлоўлівалі любы шоргат лесу. Апрача таго, Цішка навучыўся скакаць па дрэвах. І хоць гэта ў яго атрымлівалася яшчэ не так выдатна, як ён жадаў, ваверчаня не хвалявалася. Яно вельмі старалася навучыцца скакаць па дрэвах гэтак жа добра, як яго дарослыя мама і тата.
Аднойчы на досвітку Цішка выскачыў з дупла і, лавіруючы доўгім хвастом, стаў спрытна пераскокваць з хвоі на хвою, з елкі на елку, пакуль не дабраўся да Машынай хаты.
– Што гэта? – здзівілася ваверчаня.
Ніколі ў жыцці ён не бачыў такой вялікай хаты. За плотам у садзе ваверчаня прыкмеціла дрэвы ў беласнежным уборы. Не заўважыўшы ніякай небяспекі, Цішка скокнуў на верхавіну яблыні і, адчуўшы далікатны кветкавы водар, здзівіўся яшчэ больш.
– Якія велізарныя белыя кветкі! – ваверчаня шырока расплюшчыла вочкі і пакратала лапкай прыгожыя пялёсткі кветкі. А яны абсыпаліся.
– Ой! – спалохаўся Цішка, што сапсаваў кветку.
Збянтэжаны, ён уцёк з саду і заскочыў на вялікую хвою, якая расла за плотам. На дрэве ваверчаня заўважыла шпакоўню, прыбітую да ствала. "Якая добрая хатка", – падумаў Цішка, але залезці ў яе не змог. Ён толькі адным вочкам зазірнуў у акенца хаткі і разгледзеў на дне шпакоўні гняздзечка з травінак і пярынак, падобнае на тое, што было ў яго дупле.
У двары Машынай хаты ў гэты ранішні час нікога не было. Чорны кудлаты Тарзан яшчэ адпачываў у будцы, а Маша спала ў хаце.
Вярнуўшыся ў сваё дупло на старым дубе, Цішка паспяшаўся распавесці маме-вавёрцы пра ўсё, што ўбачыў у лесе.
– У іншым боку лесу я бачыў вялікія белыя кветкі, іх вельмі шмат. Яны растуць на галінках дрэў, а пахнуць так, як маленькія рознакаляровыя кветачкі, якія распусціліся на нашай паляне. Мама, я бачыў маленькую хатку на дрэве. У ёй ёсць ложачак з мяккіх пярынак, падобны на мой. Але я не змог забрацца ў гэтую хатку. А самае галоўнае – там за плотам стаіць вялікая хата. Мама, ты не ведаеш, хто ў ёй жыве?
– Усё зразумела, – адказала вавёрка. – Ты пабываў ля Машынай хаты, бачыў фруктовы сад, дзе квітнеюць яблыні і грушы. А маленькая хатка – гэта шпакоўня. У ёй увесну жылі шпакі. Калі іх птушаняты падраслі, яны адляцелі са шпакоўні. Пад восень перад адлётам на поўдзень шпакі вернуцца ў сваю хатку.
– А дзе яны цяпер?
– Жывуць дзесьці ў лесе. Ён у нас вельмі вялікі. Шпакі начуюць на дрэвах у чужых дуплах, у траве, пад кустамі. Гэтыя маленькія птушачкі такія ж дапытлівыя, як і ты, і вельмі любяць падарожнічаць.
– Хто ж жыве ў вялікай хаце? – спытаў Цішка.
– Дзяўчынка Маша. Хутка ты яе ўбачыш. Яна любіць катацца па лесе на ровары.
Цішка ніколі не бачыў Машу і яе ровар. Ён вырашыў, чаго б гэта ні каштавала, дачакацца і паглядзець на яе. Ваверчаня праседзела на хвоі каля плота цэлую гадзіну. Цікаўная Сарока некалькі разоў падлятала да яго і цікавілася, чаму ён так доўга сядзіць на адным месцы, турбавалася, ці не захварэлі ў ваверчаняці лапкі. І тады капрызны Цішка заскочыў на суседнюю елку і залез на яе верхавіну, не жадаючы размаўляць з прыставалай. Там, з верхавіны, яму яшчэ лепш стаў бачны Машын двор. Нарэшце, ваверчаня заўважыла велізарную чорную сабаку, які вылез з сабачай будкі. Пацягваючыся, Тарзан, пазяхнуў і атросся.
"Які соня, – здзівіўся Цішка. – Ён так доўга спаў? Ужо Сонца ўзышло над лесам, а я прачынаюся, калі яно только пачынае ўзыходзіць".
Не паспеў Тарзан адысці ад сну, як адчыніліся дзверы хаты, і на парозе з'явілася дзяўчынка ў спартыўным касцюме, чырвонай кепцы і цёмных акулярах. Маша выкаціла ровар, села на яго і паехала на невялікі ранішні шпацыр. Тарзан пабег следам.
"Як цікава, – падумаў Цішка. – Гэта дзяўчынка сядзіць, а ровар яе вязе. Але я іх даганю!"
Ваверчаня ўміг саскочыла з верхавіны елкі, распушыўшы свой хвосцік, і панеслася следам за Машай, спрытна пераскокваючы з дрэва на дрэва, лавіруючы хвастом і чапляючыся вострымі кіпцікамі за ствалы і галіны дрэў. А тыя незадаволена паскрыпвалі, іх велізарныя галіны прагіналіся да зямлі, і дзе-нідзе з іх абсыпаліся іголкі, лісце і нават шышкі.
Аднак, вялікай бяды Цішка не даставіў дрэвам. А іголкі і лісце, якія зваліліся, тут жа знайшлі мурашкі і зацягнулі іх у мурашнік. Шышкі, якія зваліліся з елак і хвой, аказаліся няспелымі. У іх яшчэ не даспела насенне. Усе леташнія шышкі ўжо ляжалі ў сухой траве і былі пустыя. Насенне з гэтых шышак альбо разляцелася па зямлі мінулай восенню, альбо было з'едзена птушкамі і вавёркамі, якія жылі ў велізарным лесе.
– Я даганю іх, – цокаў на сваёй вавёрчынай мове Цішка.
І яму гэта ўдалося. Ён нават перагнаў Машу, але не Тарзана. Сабака бег па сцяжынцы гэтак жа хутка, як ваверчаня пералятала з дрэва на дрэва.
– Ура! Я першы! – крычала расхваляванае ваверчаня.
Яго цоканне і шум галінак пачулі Маша і Тарзан. Яны спыніліся і паглядзелі на ваверчаня. А той ад радасці, што яго заўважылі, тут жа заскочыў на самую верхавіну высокай елкі, сарваў з яе прыгожую бліскучую шышку і кінуў уніз. Маша падняла Цішкін падарунак і падумала: "Гэтае ваверчаня жыве ў дупле старога дуба. Я яго неяк бачыла ўвесну. Яно тады яшчэ не скакала па дрэвах так хутка. А цяпер вунь якім спрытным стала і падрасло!"
Катаючыся на ровары па лесе, Маша яшчэ не раз бачыла ваверчаня. Яго бегала за ёй і Тарзанам.
"Яму сумна", – зразумела дзяўчынка і, паглядзеўшы на Цішку, гучна сказала:
– Ваверчаня! Хочаш, мы з Тарзанам будзем тваімі сябрамі? Давай сябраваць!
Цішка пачуў звонкі голас дзяўчынкі і, не разумеючы яе слоў, здагадаўся, што Маша палюбіла яго. Вядома, зараз яны будуць сябрамі!
– Цок-цок-цок! – цешыўся лясны звярок.
Гэты аповед на рускай мове
16.05.19