Чараўнікі старога сквера - Произведения Татьяны Домарёнок-Кудрявцевой
Чараўнікі старога сквера
Чараўнікі старога сквера
Калі Даша была маленькай дзяўчынкай, яна часта летам гасцявала ў бабулі. Дзяўчынка прыязджала да яе, калі квітнелі сады. Ёй падабалася жыць у ціхай вёсачцы, якая стаяла на ўскрайку вялікага вельмі прыгожага лесу. Даша заўважыла, што ў бабуліным лесе расце шмат вельмі старых дрэў. Велізарныя хвоі, елкі, дубы і бярозы ласкава глядзелі на дзяўчынку з вышыні. Яны калыхалі доўгімі зялёнымі галінамі, як бы паказваючы сваёй госці, дзе трэба шукаць баравік ці падбярозавік.      Аднойчы ў гэтым лесе з ёй здарыўся сапраўдны цуд. Даша выпадкова ўбачыла чароўных гномікаў, калі збірала пад елкамі грыбы. Малюсенькія чалавечкі ў смешных каўпачках і шырокіх штоніках, заўважыўшы яе, хутка схаваліся ў сваіх хатках з яловых шышак. Даша ласкава паклікала гномікаў, сказаўшы, што нікому не раскажа, што бачыла іх. І тады чароўныя гномікі спачатку нясмела і асцярожна, але потым усё адважней і адважней пачалі выглядваць з-пад яловых лапак і разглядаць незнаёмку.
     Нечакана для яе самой, неўзабаве Даша пасябравала з ляснымі гномікамі. Малюсенькія чалавечкі з нецярпеннем чакалі сустрэчы з ёй. Калі яна прыходзіла ў гэты велізарны лес, напоўнены толькі птушынымі галасамі, гномікі беглі следам за ёй, распавядаючы ўсё пра сваё жыццё. Маленькія чараўнікі аказаліся вельмі добрымі і таварыскімі. Аказваецца, яны жылі ў гэтым лесе ўжо шмат гадоў і былі задаволены, што ў ім ніхто не шуміць, не смеціць, не разводзіць вогнішчы і не высякае дрэвы.
     Таямніцу пра жывых гномікаў Даша захоўвала некалькі гадоў, нават бабулі і маме пра іх нічога не распавядала. Але аднойчы здарылася бяда. Памерла бабуля, а яе старэнькая хата аказалася нікому не патрэбная. Мама не змагла яе прадаць, таму што ў вёсцы ўжо амаль ніхто не жыў, не лічачы некалькіх самотных бабулек. Так і стаяла бабуліна хата шмат гадоў закінутая.
     Ішоў час. Даша падрастала. Яна хадзіла ў школу, а падчас летніх канікулаў мама адпраўляла яе ў аздараўленчыя лагеры. Але дзяўчынка ўспамінала чароўных гномікаў і часта бачыла іх у сне. Яны клікалі яе да сябе і пра нешта ўсхвалявана распавядалі. Гэтыя сны выклікалі ў Дашы нуду, жаданне зноў прыехаць у вёску і сустрэцца з гномікамі. Як добра ёй было там, як любіла яна хадзіць у лес праз засеянае пшаніцай поле. Высокія залацістыя каласкі пшаніцы заўсёды штосьці шапталі ёй на вуха, дакраналіся да яе далонек і ківалі вусатымі галоўкамі. А сінія васількі і белыя рамонкі, якія раслі паміж радамі, усміхаліся, зазіраючы ёй у вочы. Даша ўзгадвала цёплы і далікатны подых летняга ветрыка, пах канюшыны і скошанай травы, водар палявых кветак і румяных суніц на лясных палянках.
     І вось учарашняя школьніца стала дарослай дзяўчынай, паступіла ва ўніверсітэт, а пасля першага курсу запісалася ў студэнцкі будаўнічы атрад. Там яна зарабіла першыя працоўныя грошы. У канцы лета Даша вярнулася дадому. Да пачатку вучобы ў яе заставаліся лічаныя дзянькі, але велізарнае жаданне сустрэцца з чароўнымі гномікамі не давала дзяўчыне супакою.
     – Я хачу на пару дзён з'ездзіць у бабуліну вёску, – сур'ёзна сказала яна маме.
     – Навошта? – здзіўлена спытала тая.
     – Вырашыла наведаць старых сяброў.
     – Калі вельмі хочаш, то з'ездзі, даведайся, як яны жывуць цяпер, – пагадзілася мама. Яна падумала, што дачка памятае пра кагосьці са сваіх сяброў дзяцінства.
     Але дачка растлумачыла:
     – У мяне былі сябры ў лесе.
     – У лесе? Вавёрачка ці вожык? – усміхнулася мама.
     Даша нічога не адказала на гэтае пытанне…
     Даведаўшыся, як дабрацца да бабулінай вёскі, дзяўчына адправілася ў дарогу. "Якое шчасце! – цешылася яна, седзячы ў вагоне цягніка. – Хутка я зноў убачу чароўных гномікаў – гэты цуд 21 стагоддзя". Разважаючы так, Даша ні на секунду не сумнявалася, што маленькія чалавечкі ўсё яшчэ жывуць у бабуліным лесе. "Што можа змяніцца ў іх жыцці, – думала яна, – у гэтым цудоўным месцы?". Нарэшце, прыбыўшы на тое самае месца, дзе стаяла старая вёсачка, каласавала пшанічнае поле, і шумеў векавы лес, дзяўчына не пазнала яго.
     На ускрайку лесу, парадкам высечанага, пабудавалі цэлы гарадок. "Гэта новы турыстычны лагер", – паведаміла ёй вясковая бабуля, якая сядзела на лаўцы поруч старой пакрывіўшайся хаты. Даша абышла ўсю вёсачку, але сустрэла толькі некалькі яе старэнькіх жыхароў. Амаль усе хаты былі забіты, яны пазарасталі высокай травой. "Хутка тут не застанецца нікога, – сумна думала дзяўчына. – Як шкада, што бабуліна вёсачка вымірае, і ніхто не жадае ў ёй жыць".
     Яна спяшалася ў знаёмы з дзяцінства лес, але, калі Даша ўвайшла ў яго, то ўбачыла, што ён вельмі засмечаны. Вакол былі папялішчы ад вогнішчаў, валяліся слоікі і піўныя бутэлькі, цэлафанавыя пакеты і недакуркі ад цыгарэт. Дзяўчына адшукала тыя елкі, пад якімі жылі гномікі. Але іх там не аказалася. Засмучаная ўсім адбывалым, Даша доўга блукала па лесе і клікала сваіх сяброў. Ніхто не адгукаўся на яе кліч, і толькі ў вечары з глыбіні лесу яна пачула знаёмыя галасы.
     Якое шчасце, што Даша змагла знайсці сваіх дарагіх сяброў! Колькі радасці было пры сустрэчы з імі!
     – Як вам тут жывецца? – спытала яна.
     – Дрэнна, – быў адказ. – Калі ў лес пачалі прыязджаць з горада турысты, усё наша жыццё змянілася. Неакуратныя людзі, шпацыруючы па лесе, кідаюць на зямлю бутэлькі і слоічкі з-пад напояў і ежы, а таксама іншае смецце, не пажадаўшы выкінуць яго ва ўрны, – сказаў адзін з гномаў. – Мы стаміліся прыбіраць за імі. Нам было непрыемна жыць у такім захламленым месцы лесу. І тады мы вырашылі перайсці ў яго глыбіню, але і сюды прыходзяць цікаўныя турысты. Гэтыя людзі не берагуць наш стары ціхі чароўны лес. Яны нават прыязджаюць сюды на матацыклах і аўтамабілях. Маладыя людзі дрэнна паводзяць сябе, яны крычаць, палохаючы звяроў і птушак, смецяць, распальваюць вогнішчы.
     – Мне вельмі шкада вас, – сказала Даша. – Я хачу вам дапамагчы. Можа, вы пераедзеце жыць да мяне ў горад? – спытала яна. – Побач з маім домам ёсць ціхі сквер, але ён вельмі цёмны па вечарах. Ліхтары ў ім даўно перасталі свяціць. Іх не рамантуюць, таму што ў гэты сквер ніхто не прыходзіць гуляць. Яго не любяць маладыя людзі, якім патрэбныя забаўкі. Яны ідуць адпачываць у вялікі парк, дзе шмат атракцыёнаў і смачнай ежы. А гэты скверык любяць толькі бяздомныя каты. Яны спяць на старых лаўках, абсыпаных леташняй лістотай.
     – І ты любіш гэты сквер, – зразумелі чароўныя гномікі.
     – Так, я любл яго. Часам прыходжу туды і абдымаю таўшчэзныя ствалы дрэў, якім ужо шмат гадоў.
     – Добра, – тут жа пагадзіліся чароўныя гномікі. – Мы паедзем з табой у твой горад, паселімся ў гэтым скверыку і, мабыць, зможам падарыць яму новае жыццё.
     – Як? – спытала Даша.
     – Ты ўбачыш сама. Мы навядзём у ім парадак, і па вечарах у скверыку будзе светла. Ты ж ведаеш, мы – чараўнікі! – загадкава прамовіў самы адважны гномік.
     – Як жа мне перавезці вас у горад? Вы такія маленькія, нібы мышкі, – задумалася Даша. – У рукзаку вам будзе нязручна, там ляжыць шмат рэчаў. Але ў мяне ёсць пустая гаспадарчая сумка. Вось у ёй вы і паедзеце са мной на цягніку. Я панясу вас, вы ж зусім лёгкія!
     Развітаўшыся з родным лесам, дзесяць чароўных гномікаў заскочылі ў Дашыну сумку, рыхтуючыся да першага ў іх жыцці пераезду. Паабяцаўшы дрэвам і птушкам не забываць іх і прыязджаць у госці, Даша адправілася разам з гномікамі на чыгуначны вакзал.
     Нарэшце, яны дабраліся да горада, і дзяўчына тут жа панесла гномікаў у свой "незаселены" сквер. Аднак у недагледжаным скверыку ў гэтыя доўгія светлыя летнія дні яшчэ былі чутныя галасы птушак. Яны тут жа пазнаёміліся і пасябравалі з чароўнымі гномікамі. Назаўтра шэрыя вароны і чорныя галкі звілі для новых жыхароў іх роднага сквера вялікае ўтульнае гняздо на старой таполі. Вядома, гномікам было б зручней жыць на зямлі ў хатках з яловых шышак, але чараўнікі разумелі, што ў горадзе гэта немагчыма. Іх хаткі могуць прыцягнуць увагу сабак і цікаўных прахожых. А гномікам гэтага вельмі не хацелася. Яны вырашылі захаваць у таямніцы сваё знаходжанне ў горадзе.
     Цяпер кожны дзень маленькія чараўнікі лазілі па шурпатаму ствалу таполі то ўгару, то ўніз. І гэта ім нават давала задавальненне. Позна ўвечары перад сном гномікі аглядалі горад з вышыні. Нават у гэты час ён шумеў, гудзеў і зіхацеў агнямі ліхтароў, рэкламы і святлафораў. Але ў цёмным скверыку ўсё было па-іншаму. У ім панавалі цішыня і спакой.
     Чароўным гномікам спатрэбілася ўсяго толькі некалькі дзён, каб навесці ў скверыку парадак. Разам з Дашай і птушкамі яны прыбралі ўсё смецце з дарожак і павуцінне з дрэў. Аднойчы ўвечар патухлыя ліхтары заблішчалі і асвятлілі ўвесь сквер!
     – Як вы гэта зрабілі? Вы ж не замянялі ў ліхтарах перагарэўшыя лямпачкі? – здзівілася Даша.
     – Гэта наш сакрэт, – адказалі чароўныя гномікі. – Але табе мы растлумачым. Цяпер усе ліхтары забяспечваюць святлом нябесныя зоркі.
     – Добра, гэта цяпер, – пагадзілася Даша, ужо нічаму не дзівячыся. – А калі на небе няма зорак, іх хаваюць аблокі. Што будзе тады?
     – Тады мы самі запалім ліхтары сваім чароўным святлом, – засмяяліся гномікі.
     Толькі цяпер Даша звярнула ўвагу на тое, што ў гномікаў з кішэнек штонікаў выглядваюць малюсенькія зусім цьмяныя ліхтарыкі.
     – Яны ўмеюць разгарацца і змогуць асвятліць увесь сквер, – растлумачылі гномікі.
     Неўзабаве сквер ажыў. У яго сталі прыходзіць пажылыя і нават маладыя людзі. Але парушальнікі цішыні і спакою не спяшаліся туды. Сквер ім быў не цікавы, бо ў ім не праводзяць ніякіх забаўляльных мерапрыемстваў, ды і паліць вогнішчы, смажыць шашлыкі, смеціць у скверы не дазваляецца. Недалёка ад сквера ёсць вялікі гарадскі парк, куды ходзяць дарослыя і дзеці, каб пакатацца на атракцыёнах, паслухаць музыку на канцэртах, пагуляць у цікавыя гульні. А ціхі скверык поруч Дашынага дома любяць толькі старыя людзі і маладыя бацькі з груднымі дзеткамі ў калясках. І хоць часам, шпацыруючы ў ім, можна пачуць звонкія галасы птушак, гэта не замінае адпачывальнікам атрымліваць асалоду ад летняга адпачынку ў цяньку высокіх дрэў…
     Праходзіць час. Змяняюцца людзі, адны старэюць, іншыя толькі нараджаюцца. Даша ўсё гэтак жа любіць свой скверык. Яна таксама пастарэла і хутка ператворыцца ў бабулю. Але яе чароўныя гномікі, па чутках, яшчэ жывуць у гэтым скверы. Магчыма, таму гэты скверык не старэе, ён зялёны і светлы, утульны і ціхі. Ён падабаецца многім людзям, і яны ходзяць у яго адпачываць…
     
      Гэтае апавяданне на рускай мове
11.06.24