Нахабныя восы
Досвіткам Светлячка абудзіла адчайнае гудзенне. Але гэта была не Крапіўніца. Да Валуна падляцела Пчала і штосьці ўсхвалявана яму тлумачыла. Аказваецца, на пчол, якія жылі ў дупле на высокай сасне, сталі нападаць восы. Яны кралі сабраны пчоламі мёд і кусалі маладых нявопытных пчолак. Пчолкі захворвалі і нават маглі памерці. Бессаромныя восы ўжо некалькі дзён атакавалі пчалінае гняздо, не даючы дарослым працавітым пчолкам магчымасці спакойна лятаць на кветкавыя паляны і збіраць нектар. Пчолка распавяла, што ва ўваходзе ў вулей і дзень, і ноч стаіць ахова з найдужэйшых і адважных пчол. Але яны не спраўляюцца з нахабнымі восамі. Знаёмы Чмель параіў пчолам звярнуцца да Светлячка, з якім ён нядаўна пазнаёміўся.
– Чмель казаў, што Светлячок – сапраўдны чараўнік. Ён умее ствараць яркае свячэнне, якім можа моцна напалохаць вос і адвадзіць іх ад дупла. Дзядуля Валун, дапамажы нам, калі ласка, – жаласна прагудзела Пчолка. – Папрасі Светлячка прыляцець пад вечар да самай высокай хвоі, якая расце на ўскрайку, недалёка ад Ракі. Уверсе, на хвоі, ён убачыць дупло, гэта наш дом. Мы сустрэнем яго там.– Добра, дарагая Пчолка, – прашаптаў Валун. – Цяпер Светлячок яшчэ адпачывае, але калі прачнецца, я распавяду яму пра вашу бяду і папрашу дапамагчы пазбавіцца ад нахабных вос.
Падзякаваўшы Валуну, Пчолка паляцела. Светлячок чуў усю гэтую гутарку як бы спрасонку, і яму захацелася яшчэ трохі паваляцца ў сваім ложачку з мяккай сухой лістоты. На гэты дзень у яго не было запланавана ніякіх важных мерапрыемстваў, таму малыш вырашыў нікуды не адлучацца з дому да вечара. "Якія ў лесе жывуць шкодныя істоты! – думаў ён, хаця ніколі не бачыў, як выглядаюць восы. У сваім уяўленні ён маляваў іх вялікімі і страшнымі. – Але я абавязкова спраўлюся з імі. Чароўнымі пражэктарамі так напалохаю злыдняў, што ім мала не здасца", – вырашыў сонны Светлячок і неўзабаве зноў заснуў.
Прачнуўшыся, ён успомніў пра Пчалу, якая патурбавала іх раніцай, і папрасіў старога падрабязней распавесці пра тое, што адбылося. І тады Валун вырашыў расказаць малому ўсё, што сам ведаў пра вос і пчол.
– У нашым лесе жыве шмат пчол, – пачаў свой аповед стары. – Яны – добрыя працаўніцы. Высока на дрэве, у пустым дупле, пчолы самі будуюць вялікае гняздо для жыцця ўсяго сямейства. Уцяпліўшы яго, пчолы шпаклююць знутры ўсе шчыліны так, каб у ім можна было зімаваць. Затым пачынаюць ляпяць соты – маленькія ячэйкі з воску. Матка, галоўная гаспадыня пчалінага сямейства, адкладвае ў соты яйкі. Улетку з яек вылупляюцца малюсенькія пчолкі. Дарослыя пчолы кормяць малянят мёдам, і тыя хутка растуць. Потым пчолкі-дзеткі набіраюцца вопыту ў сваіх родных, вучацца лятаць і працаваць разам з усімі. Да зімы пчолы напаўняюць мёдам усе соты вулля, запасяць яго сабе для ежы на халодную і галодную зіму. Мёд атрымліваецца з кветкавага нектару, які пчолы збіраюць з вясны да восені.
І вось цяпер, – працягваў распавядаць Валун, – зладзюжкі восы вырашылі адабраць у пчол іх мёд, бо восы гультаяватыя, і самі мала назапасілі мёду на зіму. З выгляду восы падобныя на пчол, такія ж рудыя і паласатыя, але яны дужэйшыя, могуць моцна пакусаць.
– Я бачыў Чмяля, а пчол і вос не бачыў, – сказаў Светлячок. – Яны падобныя на Чмяля?
– Падобныя, толькі трохі меншыя па памеры.
– Тады я не спалохаюся вос, наадварот, я паспрабую іх напалохаць, – упэўнена адказаў малыш.
– Я таксама так думаю, – падтрымаў яго Валун. – Ты ж чароўны, у цябе ёсць сіла Неба, цябе нікому не перамагчы.
Не чакаючы цемры, Светлячок адправіўся ў лес шукаць пчалінае дупло. Яго спінка яшчэ не свяцілася, ён ляцеў, пільна ўзіраючыся ў расліны і адшукваючы самую высокую хвою. На ўскрайку, недалёка ад Ракі, ён убачыў яе. Такую хвою ні з чым не зблытаеш. Яна велізарнай вышыні і здаецца, што галінамі ўпіраецца ў самае неба.
Светлячок падляцеў да дрэва і пачаў паднімацца ўгару ўздоўж яе ствала так, як вучыла Страказа. У яго гэта нядрэнна атрымалася, і неўзабаве ён дабраўся да дупла, побач з якім раіліся маленькія рудыя стварэнні з паласатым брушкам. Яны пахлі кветкавым нектарам, і Светлячок зразумеў, што гэта і ёсць пчолы.
– Прывітанне, – гучна абвясціў ён свой прылёт. – Я – Светлячок. Вы мяне клікалі?
– Так, – узрадаваліся пчолы, – мы чакаем цябе! Хутка прыляцяць гэтыя жудасныя зладзейкі, яны не даюць нам спакойна жыць. Ты дапаможаш пазбавіцца ад іх?
– Паспрабую, – паабяцаў малыш.
– Лезь да нас, мы цябе пазнаёмім са сваім домам, – забзыкалі пчолы і пацягнулі Светлячка ва ўнутр дупла.
– Не палохайцеся, калі я ўключу свае пражэктары, – папярэдзіў іх малыш. – Тут у вас даволі цёмна.
– Цяпер не ўключай, – папрасілі пчолы. – Уключыш, калі наляцяць восы. Яны павінны спалохацца. Мы ўсе разам загудзім, а ты будзеш свяціцца. Добра?
– Добра, – пагадзіўся Светлячок. – Вы прыдумалі добры план дзеянняў.
Ох, што там было, нават цяжка апісаць! Калі прыляцелі злыя восы, пачалася сапраўдная бойка. Яны ўляцелі ў вулей без дазволу і ўжо хацелі накінуцца на пчол, але тут пачалося тое, што гэтыя зладзейкі нават не маглі сабе ўявіць. Пчолы ўладкавалі неверагодны шум і гам, Светлячок кідаў іскры і нават полымя, а бедныя восы ледзь на памерлі са страху. Яны куляй вылецелі з дупла і зніклі ў цемры.
– Як страшна было! – прызналіся пчолы. – Але мы ўсё вытрымалі і прагналі вос.
– Спадзяюся, што яны больш не з'явяцца ў вашам доме, – засмяяўся Светлячок. – Мы выдатна іх напалохалі.
– Дзякуй табе, чароўны Светлячок! – падзякавалі пчолы малому.
А ён яшчэ трохі пагаварыўшы з імі, паляцеў дамоў, злёгку асвятляючы дарогу сваім незвычайным свячэннем. У гэты час на небе свяцілася Поўня, яна чакала вяртання малыша, даведаўшыся ад Валуна, што той паляцеў дапамагаць пчолам.
– Ты вярнуўся? – спытаў стары. – Як там, што было?
– Было такое прадстаўленне, якое восы не забудуць ніколі! – прызнаўся малыш. – Больш ніхто ім яго не пакажа, – засмяяўся ён.
– І што гэта за прадстаўленне? – пацікавілася Поўня. Яна слухала гутарку, і ёй стала таксама цікава, чым такім займаецца яе сынок.
– Я праганяў з пчалінага дупла вос, мамачка. Было даволі страшна, – сказаў Светлячок. – Восы кралі мёд у пчол. Трэба было іх так напалохаць, каб гэта больш не паўтарылася.
– І ты асляпіў іх месяцовымі праменьчыкамі, – здагадалася Поўня.
– Я асляпіў іх магутнымі пражэктарамі! – пахваліўся малыш. – Калі я захачу, святло атрымліваецца вельмі моцнае.
– Малайчына, – пахваліла яго Поўня. – Я люблю цябе, маё дарагое дзіця, за тое, што ты бескарысліва дапамагаеш усім, хто патрапіў у бяду.
– Так і трэба жыць на белым свеце, – падтрымаў гутарку стары Валун. – Жыць толькі для сябе не цікава. Калі ты здольны дапамагчы іншым, дапамажы, твае добрыя справы запомняць тыя, для каго ты іх здзяйсняў і з падзякай будуць думаць пра цябе. Я рады, што ты ў нас такі, Светлячок!
– Дзякуй вам, – збянтэжыўся малыш. Аднак яму было вельмі прыемна, што пра яго так думаюць тыя, хто для яго бліжэй за ўсіх – мама і Валун.
Стомлены маленькі Светлячок хутка заснуў. У гэту цёплую летнюю ноч яму сніліся добрыя ласкавыя сны, таму што Поўня разам з цёмным Небам і яркімі зоркамі засцерагалі яго сон.
Гэта казка на рускай мове
07.09.22