Лялька Люба (чытае Ліка Пташук)
Напачатку лета маладыя бацькі надумалі адправіць сваю пяцігадовую дачушку Васіліну на адпачынак з вялікага горада ў вёску да сваёй старэнькай маці. Яе хата стаяла ў самым канцы вясковай вуліцы. Побач з хатай шумеў велізарны лес, дзе раслі стройныя бярозы і рабіны, галінастыя дубы, пухнатыя сосны і елі. "Нашай дачушцы трэба пабыць на свежым паветры, адужэць пасля доўгай халоднай зімы", – вырашылі бацькі.
Васіліна яшчэ ні разу не гасцявала ў сваёй бабулі. Яна ніколі не была ў яе хаце, не чула, як кукарэкае Певень, і не карміла курэй. Але па тэлевізары і на малюнках сваіх дзіцячых кніг дзяўчынка бачыла лес і ведала, што там жывуць птушкі і розныя звяркі і што ў незнаёмым лесе можна заблудзіцца.– Не бойся, – сказала ёй мама. – У лес ты адна не пойдзеш. А бабуля даўно вывучыла ўсе лясныя сцяжынкі і ведае, якія звяры насяляюць яе лес. Яна не павядзе цябе туды, дзе блукаюць мядзведзі і ваўкі.
Праз некалькі дзён бацькі прывезлі Васіліну да бабулі, пакінулі чамадан з рэчамі дзяўчынкі, некалькі яе любімых кніг з казкамі, каляровыя алоўкі і альбом для малявання. Пажадаўшы дачушцы з бабуляй усяго добрага, яны з'ехалі, паабяцаўшы тэлефанаваць і прыязджаць у госці.
У першы ж вечар, укладваючыся спаць, Васіліна выявіла, што ў чамадане няма яе любімай лялькі Каці.
– У-ў-у! – расплакалася дзяўчынка. – Я не засну без Каці! У-ў-у!
– Што рабіць, што рабіць! – расхвалявалася бабуля, але потым узрадавалася, успомніўшы штосьці важнае. – Унучачка! У мяне ж ёсць старая лялька, я гуляла з ёй у дзяцінстве, – сказала яна.
На секунду супакоіўшыся пасля бабуліных слоў, Васіліна зноў залілася слязьмі:
– Я хачу маю новую ляльку Кацю, – не супакойвалася малая.
Як доўга працягваўся бы гэты роў, не вядома. Толькі бабуліна няёмкае становішча выратавала яе лялька. Старэнькая, але добра зберажоная, гэта лялька ціхенька ляжала ва ўтульным куфэрку ў ліку самых дарагіх рэчаў бабулі. Цяпер жа, бабуля дастала яе з куфэрка і паказала ўнучцы.
– Ой, – узрадавалася Васіліна, – якая цікавая лялька! Бабуля, яна ўсміхаецца.
– Так, – пагадзілася бабуля. – Мабыць ты ёй спадабалася.
– Тады я буду з ёй гуляць, – супакоілася Васіліна. – А можна я распавяду ёй свой галоўны сакрэт?
– Вядома, але ты зробіш гэта заўтра. А цяпер табе і ляльцы Любе трэба спаць, – сказала бабуля.
– Яе клічуць Люба? – здзівілася Васіліна. – Ты яе вельмі любіла?
– Так, любіла, – адказала бабуля, – і цяпер люблю.
Неўзабаве дзяўчынка заснула, а побач з ёй заснула і лялька, якая шмат гадоў жыла ў старэнькай хаце побач з бабуляй.
Даўным-даўно, калі бабуля Васіліны сама была маленькай дзяўчынкай, яе бабуля змайстравала ёй гэтую ляльку з ваты і тонкай паркалёвай тканіны. Лялька Люба аказалася зусім не падобнай на сучасных магазінных лялек. Ад яе ішло цяпло, як ад бабуліных рук, а ў вачах лялькі ззяў добры вясёлы агеньчык. "Яна жывая!" – усміхаючыся, казалі ўсе, хто бачыў гэтую ляльку.
Раніцай, прачнуўшыся, Васіліна лепш разгледзела бабулін падарунак. Дзяўчынка заўважыла, што Люба вельмі ласкава глядзіць на яе, быццам жадае сказаць: "Гуляй са мной. Я хоць і старая лялька, але добрая і прыветлівая, ты можаш давяраць мне ўсе свае таямніцы".
– Добра, Люба, я буду гуляць з табой. Ты ж – мая сяброўка? – спытала Васіліна. Лялька ўсміхнулася і пяшчотна прыціснулася да дзяўчынкі, як бы кажучы: "Вядома, я – твая сяброўка".
Неўзабаве яны выйшлі пагуляць у двор бабулінай хаты. Лялька даўно не была там, а Васіліна таксама азіралася па баках - ёй тут усё было незнаёмым. Па двары хадзілі рабыя куры, Певень з вялікім рознакаляровым хвастом і чырвоным грабеньчыкам на галоўцы важна стаяў у старонцы і скоса паглядаў на незнаёмку.
– Куд-куды, куд-куды? – шапталіся куры. – Што ў гэтай дзяўчынкі ў руках?
– Лялька, – кукарэкнуў Певень.
– Лялька? – здзівіліся куры. – Жывая?
– Так бывае, – кукарэкнуў Певень. – Вельмі старыя лялькі ажываюць, бо іх змайстравалі добрыя чараўнікі.
– Гэта бабуліна лялька Люба, бабуля называе яе сваім скарбам! – зашумела галінамі старая Бяроза, якая расла за плотам і была пасаджана там даўно, яшчэ да нараджэння бабулі, яе мамай.
– Як цікава! – схамянуліся куры.
Тым часам Васіліна падышла да брамкі і паглядзела на лес, які шумеў і гудзеў побач з хатай.
– Глядзі, Люба, гэта лес, – звярнулася дзяўчынка да лялькі. – Але туды мы адны не пойдзем, бо там страшна, – Васіліна з асцярогай паглядзела ў глыб лесу.
"Яна баіцца", – зразумела Люба. Лялька ўспомніла, як калісьці даўно была ў гэтым лесе разам з бабуляй.
Васіліна доўга стаяла і глядзела на лес. Яна заўважыла, што ў лесе лёталі птушкі, звонка і радасна спяваючы свае песні. А яшчэ дзяўчынка ўбачыла, як у высокай траве нехта паварушыўся. Але хто гэта, Васіліна не ведала.
– Там хтосьці сядзіць, – прашаптала малая. – Не бойся, Люба, гэта не воўк. Воўк вялікі і страшны. А гэты звярок маленькі.
Дзяўчынка мела рацыю. У траве сядзела Вожычыха і назірала за Васілінай. Разгледзеўшы ў руках малой анучную ляльку, Вожычыха вырашыла, што сваёй маленькай дачушцы, якая нядаўна нарадзілася, таксама падорыць цацку. Якую? Вожычыха ўжо прыдумала. Яна змайструе са старой шышкі калючага важаняці.
– Вунь там па галінцы скача Вавёрка! – узрадавалася Васіліна.
Спачатку дзяўчынка заўважыла пухнаты вавёрчын хвост, а калі Вавёрка развярнулася і, адтапырыўшы вострыя вушкі, уважліва паглядзела на яе, Васіліна ўлавіла зоркі позірк лясной прыгажуні. "Што ў руках у гэтай дзяўчынкі? – падумала Вавёрка. – Ах, так, гэта цацка! Я таксама змайструю ваверчанятам цацкі з сухіх леташніх грыбоў. Іх яшчэ шмат у маёй восеньскай кладоўцы". Вільнуўшы рыжым хвастом, Вавёрка пабегла рыхтаваць падарункі сваім малянятам…
Два месяцы Васіліна гасцявала ў бабулінай вёсцы. Яна хадзіла разам з ёй углыб лесу збіраць лячэбную траву, ягады і грыбы, і заўсёды разам з ёй падарожнічала лялька. Яны разгадалі шмат лясных сакрэтаў, іх распавяла ім бабуля. А бабулі калісьці даўно распавядала пра гэта яе бабуля.
Звяры – маладыя вёрткія вавёркі, вожыкі, мышкі, жабы, птушачкі – назіралі за гасцямі і палюбілі незнаёмую дзяўчынку з анучнай лялькай. А старыя дрэвы ўзгадвалі, як даўным-даўно, калі яны былі яшчэ маладымі, гэту ляльку прыносіла ў лес іншая дзяўчынка. Але прайшлі гады, састарэлі дрэвы, састарэла і дзяўчынка. Цяпер яна – бабуля, у яе ёсць унучка Васіліна. Як добра, што любімая бабуліна лялька Люба захавалася. Яна ажыла ў руках Васіліны і напоўніла цяплом і каханнем яе маленькае сэрцайка.
Гэта казка на рускай мове
10.09.21