Сонечныя фарбы (чытае Ліка Пташук)
Кожны год да нас прыходзіць вясна. Зямля ачышчаецца ад снега, саграваецца і расквітае. Хто ж дапамагае ёй у гэтым? Вядома ж, наша дарагое Сонца. Яе дзеткі, праменьчыкі, працуюць з раніцы да вечара, дастаўляючы на Зямлю святло і цяпло. А хто размалёўвае травінкі, кветачкі, лісцікі?
Як толькі на лясных палянках, у садах, у парках і скверах растане снег, усё, што расце на зямлі, паступова афарбоўваецца ў далікатны зялёны колер. Гэта колер маладой травы і лістоты. Затым паўсюль пачынаюць цвісці рознакаляровыя кветкі. Усё лета яны радуюць нас сваёй прыгажосцю.Хто ж робіць нашу Зямлю такой незвычайнай, такой цудоўнай? Менавіта, вельмі добры і разумны чароўны Мастак. Сонца і яго залатыя прамяні бяруць удзел у гэтай высакароднай справе.
Пра сонечныя фарбы і маленькіх мастакоў вы прачытаеце ў гэтай казцы.
Жылі-былі два браціка, праменьчыкі Ярык і Жарык. Яны дапамагалі Сонцу саграваць і ўпрыгожваць Зямлю. Сонца любіла іх і часта хваліла за стараннасць і паслухмянасць. Часам яно нават даручала ім выконваць вельмі адказныя заданні. Напрыклад, калі трэба было акуратна падфарбаваць яркімі каляровымі фарбамі пабляклыя зямныя кветкі.
Жарыку падабалася гэтая справа. Ён заўсёды выконваў яе вельмі добра. Кветкі ніколі не крыўдзіліся на яго за дрэнную падфарбоўку, наадварот, дзякавалі, таму што станавіліся прыгажэй, чым былі раней. Вярнуўшыся на неба, Жарык атрымліваў яшчэ адну пахвалу – ад Сонца. Ён і сам быў задаволены сваёй працай, тым больш што ва ўзнагароду за яе яму дазвалялася злятаць у любы бок неабсяжнага космасу на займальны шпацыр. Ух, як цікава было ляцець на велізарнай хуткасці ў нязведаную далечыню!
Ярык таксама быў працавітым і паслухмяным. І ён часта лётаў да Зямлі, каб выканаць даручанае Сонцам заданне. Але аднойчы здарылася так, што Ярык непаслухаўся і адразу не паляцеў да той самай лясной паляны, на якой яму трэба было падфарбаваць пялёсткі лугавых кветак. Ён паступіў па-іншаму. Чаму?
Падлятаючы да Зямлі на касмічнай хуткасці, Ярык ледзь змог затармазіць, пачуўшы нечы гучны спалоханы крык. "Хто так крычыць і чаму?" – не зразумеў Ярык. Але ўбачыўшы дрыжачыя дрэвы, траву і кусты, ён пра ўсё здагадаўся. Справа ў тым, што дзесяць хвілін назад над гэтым лесам грукаталі аглушальныя удары грому, зіхацела маланка. Яна рассякала неба і абуралася на зямлю, пагражаючы ўчыніць пажар і спаліць увесь лес.
Ярык паглядзеў удалячыню і ўбачыў адыходзячую навальнічную хмару. А перад ім стаяў спалоханы, паніклы, змоклы да ніткі лес.
– Навальнічная хмара ўжо далёка, яна не вернецца! – паспрабаваў усіх супакоіць сонечны праменьчык.
Але дрэвы і кусты не маглі так хутка адысці ад спалоху і працягвалі дрыжаць. Жадаючы дапамагчы лесу, Ярык не ўтрымаўся і стаў маляваць яркімі сонечнымі фарбамі, якія прынёс з сабой, шырокія рознакаляровыя палоскі на цёмным баку неба, як бы засланяючы імі ад дрэў і кустоў грозную чорную хмару. Некалькі імгненняў стараннай работы – і ўсё неба ў тым баку, дзе была хмара, размалявалася ў сем вясёлых акварэльных колераў, ад чырвонага да фіялетавага. Атрымалася Вясёлка, такая, якую мы часта бачым на небе пасля дажджу.
– Якім прыгожым стала неба! – нарэшце ўсміхнуліся дрэвы, кусты і трава, убачыўшы Вясёлку.
Яны тут жа супакоіліся і павесялелі.
– Вось і добра! – узрадаваўся Ярык. – Зараз вы не будзеце баяцца навальніцы, калі яна ўжо сышла.
Патраціўшы палову фарбаў, якія Сонца дало яму для падфарбоўвання лугавых кветак, сонечны праменьчык паляцеў да патрэбнага месца ў лесе – вялікай паляны, запар абсыпанай далікатнымі кветачкамі і зялёнымі ягадкамі суніц. Гэтыя ягадкі Сонца таксама загадала Ярыку афарбаваць у ярка-чырвоны колер.
Праменьчык хутка ўзяўся за работу – старанна падсушваў і падфарбоўваў пабляклыя пялёсткі кветак. Яны з радасцю падстаўлялі яму свае мокрыя тварыкі, жадаючы паярчэць і хутчэй абсохнуць. Кветкам трэба было добра выглядаць, каб іх сяброўкі, пчолкі і матылькі, не забывалі прылятаць да іх у госці.
Але, якая прыкрасць! Неўзабаве ўся чырвоная фарба скончылася, і афарбаваць суніцы ў чырвоны колер Ярык не змог. Сонечны праменьчык спалохаўся. Што яму цяпер рабіць! Распавесці пра ўсё Сонцу ці ўтаіць? "Калі я распавяду, – падумаў ён, – Сонца не адпусціць мяне на займальны шпацыр у космас". І Ярык схітраваў. Вярнуўшыся на неба, ён не стаў ні пра што казаць ні Сонцу, ні браціку Жарыку.
А суніцы на лясной паляне так і засталіся зялёнымі. Калі вясковыя дзеці прыйшлі ў лес і зазірнулі на сунічную паляну, яны не змаглі сабраць у свае кошыкі спелыя духмяныя ягадкі, каб пацешыць імі бабуль і матуль. Усе суніцы былі зялёнага колеру, яны не паспелі!
– Чаму сёлета не спеюць суніцы ў лесе? – дзівіліся дзеці.
Неўзабаве Ярык ізноў прыляцеў у той жа лес афарбоўваць у чорны і малінавы колер чарніцы і маліны. Выпадкова ён даведаўся ад лясных птушак пра тое, што суніцы на лясной паляне засохлі, так і не паспеўшы. Добраму Ярыку стала няёмка і вельмі шкада бедныя ягадкі. Не. Даўжэй ён ужо не мог хаваць ад Сонца свой нядобры ўчынак. Сонечны праменьчык усё яму распавёў, хоць разумеў, Сонца яго абавязкова пакарае. Але гэтага не адбылося.
– Ты вінаваты, – разважыла Сонца, – што адразу не распавёў мне пра ўсё. Я змагло б даць табе новыя фарбы, і ты б выправіў сваю памылку. Але тое, што ты прыдумаў маляваць Вясёлку ў небе пасля навальніцы, цябе трохі апраўдвае. Так ты дапамог лесу хутчэй супакоіцца і ачуцца ад спалоху. Я не буду караць цябе, але памятай – ніколі не хлусі. Лепей горкая праўда, чым салодкая хлусня. Яна, хлусня, яшчэ нікому ў жыцці не дапамагала і не заставалася незаўважанай.
Гэтая казка на рускай мове
27.07.18