Ветрык Арляня і яго дзед Светладар - Произведения Татьяны Домарёнок-Кудрявцевой
Ветрык Арляня і яго дзед Светладар
Ветрык Арляня і яго дзед Светладар
У горнай цясніне на краю Зямлі жыў маляня ветрык, лёгкі і чысты, як крышталь, мяккі і цёплы, як пушынка. Клікалі яго Арлянём. Такое імя абраў яму дзядуля, сівы мудры вецер Светладар. За сваё доўгае жыццё стары вецер шмат чаго пабачыў. Тысячу разоў ён лётаў вакол нашай планеты. З вышыні стары вецер назіраў за тым, што рабілася ўнізе на Зямлі, і часта быў незадаволены дрэннымі ўчынкамі яе жыхароў. Але не толькі людзі здзяйснялі нядобрыя справы. Сярод сотняў розных вятроў, якія не стамляліся баразніць неба над Зямлёй, часам таксама сустракаліся лютыя бессардэчныя стварэнні.      Вось толькі мудры вецер не мог дазволіць гарачым паўднёвым вятрам запальваць сухую траву, знішчаць велізарныя лясы і нават жыллё людзей. Калі Светладар даведваўся пра небяспеку, якая насоўвалася на палі і лясы, ён тут жа прыходзіў на дапамогу. Моцны і адважны, ён прыганяў велізарныя дажджавыя хмары і гасіў пажар. А колькі разоў Светладар ратаваў караблі ад злых вятроў – не злічыць! Так, так! Гэтыя страшэнныя вятры не шкадавалі нікога і нічога. Ім падабалася ламаць і тапіць караблі, нішчыць маракоў. Але дзе там! Светладар умеў абараніць караблі, якія патрапілі ў бяду. Сваім магутным паветраным патокам ён адганяў ад судна вераломныя вятры, а потым штурхаў карабель да берага.
     Праз шмат гадоў Светладар саслабеў. Цяпер ён часта прылятаў на адпачынак у родную цясніну паміж самымі высокімі горнымі вяршынямі. Там яго чакаў дарагі ўнучак Арляня, цёплы і лёгкі, як пушынка.
     – Дзядуля, раскажы пра свае вандраванні, – прасіў маленькі ветрык.
     І дзед, зручна ўладкаваўшыся на канцы абрыву, пачынаў свой аповед. Аднак усе дзядулевы аповеды Арляня лічыў выдумкай.
     – Мне падабаюцца твае казкі, – казаў малыш дзядулю Светладару і прасіў яго распавесці што-небудзь яшчэ.
     – Не, гэта не казкі, – пярэчыў стары, хоць ужо і сам не верыў у тое, што калісьці быў настолькі моцны і адважны, каб здзяйсняць свае гераічныя ўчынкі.
     І толькі праз шмат гадоў, пасталеўшы, Арляня даведаўся ад людзей аб тым, што ўсё, пра што казаў яму дзед, чыстая праўда...
     
     Аднойчы, заляцеўшы ў горнае сяло, Арляня выпадкова падслухаў гутарку старцаў, карэнных жыхароў гэтых гор.
     – А вы памятаеце, якая бяда насоўвалася на нас у тое неверагодна гарачае лета? Звар'яцелы Сухавей ледзь не спаліў дашчэнту нашу вёску. Калі б не мудры і высакародны вецер Светладар, мы б не выжылі. Толькі ён выратаваў нас, патушыўшы лясны пажар дажджавымі хмарамі. Дзе гэты магутны Светладар цяпер? Ён, які падарыў нам светлае доўгае жыццё, ці сам жыве на свеце? Даўно ён да нас не прылятаў.
     "Дзядуля жывы, жывы!" – хацеў сказаць Арляня гэтым людзям. Але глухія старцы ўсё роўна яго б не пачулі.
     "Я таксама буду рабіць тое, што ўмеў рабіць мой дзед, буду ратаваць ад злосці і жорсткасці свет, у якім жыву! – вырашыў ветрык. – Мой дзядуля мог рабіць карысныя справы дзеля людзей, птушкак, раслін, значыць, я таксама змагу!"
     З выгляду ціхі, мяккі і цёплы, далікатны і ласкавы ветрык Арляня зразумеў, што зможа стаць моцным і адважным, як і яго дзядуля Светладар. І Арляня такім стаў! Памужнеўшы і адужэўшы, ён ператварыўся ў сапраўднага арла! Аблятаючы вакол Зямлю, Арляня зорка сачыў за тым, каб нідзе не гарэла зямля, не танулі караблі. А яшчэ ён дапамагаў стомленым пералётным птушкам дабірацца да родных мясцін. Ветрык падштурхоўваў іх цёплымі паветранымі струменямі. Нават самалёты ён часам ратаваў ад згубы, выштурхваючы з паветраных віхраў і смерчаў. Але самай галоўнай сваёй справай Арляня палічыў жыццё, якое ён стварыў на пустым голым Астраўку, падобным на патухлы вулкан.
     Гэты Астравок ветрык выпадкова адшукаў пасярод акіяна.
     – Хто ты? – спытаў у яго Арляня.
     – Я нарадзіўся даўным-даўно, – адказаў Астравок. – Проста выйшаў з акіяна. Аднак, кім я быў мільёны гадоў назад, цяжка сказаць. Можа быць, некалі я быў вулканам, а потым патух і ператварыўся ў акіянскі востраў. Мне вельмі сумна тут туліцца ў адзіноце. Ніхто не лічыць мяне за сушу, бо я маленькі і зусім пусты.
     – Не смуткуй, Астравок! – супакоіў яго ветрык. – Мне здаецца, я ведаю, як дапамагчы табе. Чакай мяне ўвесну, я абавязкова прылячу да цябе.
     Сказаўшы гэта, Арляня памчаўся далей па сваіх справах. Але пра Астравок у акіяне ён не забыўся. Вясной ветрык прынёс на Астравок насенне травы і кветак. Пухнатыя парасонікі дзьмухаўцоў хутка рассяліліся па голай зямлі Астраўка і прараслі, ператварыўшыся ў ярка-жоўтыя кветачкі, падобныя на маленькія сонейкі. На Астраўку з'явілася шмат іншых кветак. А з верталёцікаў, насення клёна і ясеня, пачалі расці дрэвы.
     – Я прынясу табе яшчэ насенне елак і сосен, “завушніцы” бярозак і алешын, – паабяцаў ветрык.
     Нарэшце Астравок зазелянеў і расквітнеў. І тады Арляня паклікаў туды птушак і насякомых. Прыляцеўшы на Астравок, ластаўкі тут жа зляпілі сабе гняздзечкі на яго крутых берагах, качкі і гусі ўладкаваліся ля берагоў, жаўрукі і кнігаўкі – на лугах, чайкі, як і ластаўкі – на стромкіх схілах. Колькі радасці было ў Астраўка! Зараз кожны дзень ён мог слухаць спевы жаўрукоў і іншых птушак.
     Маракі, праплываючы на караблях паблізу Астраўка, дзівіліся таму, як цудоўна ён расцвёў і папрыгажэў. Караблі прычальвалі да берага, і маракі прагульваліся па квітнеючым востраве. У наступны раз яны прывезлі на Астравок будаўнічыя матэрыялы і пабудавалі хаткі для адпачынку.
     Вось так Арляня, добры і разумны ветрык, дапамог маленькаму Астраўку. Людзі ж так і не даведаліся, хто стварыў на Астраўку такі цуд.
     Аднак хтосьці здагадваўся:
     – Гэты ласкавы ветрык, які цяпер абдзімае мой твар, – казаў адзін марак другому, – мог прынесці сюды з мацерыка насенне раслін.
     З тых часоў Арляня часта прылятае на свой любімы Астравок. А той яшчэ больш расквітнеў, дрэвы на ім сталі вялікімі, новыя птушкі звілі на іх свае гнёзды. Шчасце жыве на Астраўку. Арляня ж стаў моцным адважным і мудрым, такім, як яго дзядуля Светладар. Ён лётае па свеце і імкнецца дапамагаць усім, каму ў сілах дапамагчы і падарыць радасць і шчасце.
     
     
     
      Гэтая казка на рускай мове
12.04.17