Кожную вясну да нас з Поўдня пасля зімоўкі вяртаюцца птушкі. Яны селяцца ў лясах і садах, на лугах і балотах і ствараюць сем'і. У гэты час у жыцці птушак адбываецца вельмі важная падзея – на свет нараджаюцца птушаняты. Велізарнай радасцю напаўняюцца сэрцайкі крылатых бацькоў. З раніцы да ночы птушкі ціўкаюць, звіняць, трашчаць на розныя галасы, хто як умее. Іх песні звонкія і вясёлыя. Аднак самая прыгожая і цікавая песня ў салаўя. У яго песні мноства "каленаў", інакш кажучы, куплетаў. Як жа салавей складае сваю цудоўную песню?      Паслухайце маю казку, і вы ўсё зразумееце.
     Пасяліўся ў лесе Салавей. Пакуль яго жонка выседжвала птушанят, ён лётаў па лесе і любаваўся прыродай. Салаўю падабалася слухаць, як журчыць ручай, як цвыркаюць конікі, квакаюць жабы, гудуць чмялі, рыпаюць ствалы велізарных дрэў. Часам ён чуў у небе гудзенне самалёта, а калі ішоў дождж, яго захапляў меладычны звон кропелек дажджу і гучныя грымоты. Кожны гук у навакольным свеце дзівіў Салаўя і быў яму цікавы. І вось аднойчы Салавей пачаў пераймаць гэтыя гукі. Ён добра запомніў розныя галасы прыроды і змог беспамылкова паўтарыць іх сам. Салавей вырашыў уставіць гэтыя гукі ў сваю песню. Схаваўшыся за галінкамі густой елкі, ён старанна развучваў новыя куплеты.
     Лясныя птушкі не разумелі, хто так дзіўна спявае за елкай:
     – Хто ты такі?– спыталі яны.
     – Гэта я, Салавей, – сціпла адказала маленькая птушачка, выбраўшыся з-пад яловых іголак.
     – Як жа ты цікава спяваеш! – захапіліся ўсе птушкі. – І мы жадаем навучыцца так спяваць. Дапамажы нам!
     Салавей не змог адмовіць сябрам-птушкам у дапамозе і адразу ж узяўся іх абучаць. Ён па тысячу разоў тлумачыў, як трэба спяваць кожны куплет яго песні. Але птушкі не змаглі асвоіць навуку салаўіных песень.
     – Навошта мне так мудрона спяваць, – сказаў Верабейка. – Я проста цвыркаю, і мяне ўсе разумеюць.
     – І мне гэтыя складаныя трэлі не патрэбныя, – растлумачыла Сінічка. – А мае "дзінь-дзінь" усім падабаюцца.
     Зязюля пахваліла свае "ку-ку", Ластаўка – "ляскотку", Заранка – свае "цік-цік", Пугач – "у-ху". Салавей не пакрыўдзіўся. Ён разумеў – кожнаму сваё. А сам працягваў складаць новыя мудрагелістыя куплеты.
     Неўзабаве ў яго нарадзіўся сынок. З раніцы да ночы малыш слухаў татаву песню і паступова запомніў усе куплеты!
     А трэба сказаць, што на хутары каля лесу жыў багаты чалавек. Ён умеў складаць музыку. У яго садзе вісела клетка з Канарэйкай. Незвычайную птушку пан прывёз з вандравання ў заморскія краіны. Канарэйка была чароўнага ярка жоўтага колеру і добра спявала. Калі пан слухаў яе цудоўны голас, у яго душы нараджаліся мелодыі. Ён запісваў іх у нотны сшытак, а потым іграў на раялі.
     Аднойчы малады Салавейка, сын Салаўя, паляцеў у панскі сад, каб паслухаць, як кампазітар іграе на раялі. Але там ён убачыў Канарэйку і закахаўся ў яе. З таго часу Салавейка часта прылятаў у панскі сад, каб праспяваць любай птушачцы песню пра сваё каханне. Стары кампазітар выпадкова пачуў спевы Салавейкі. Пану так спадабаўся голас незнаёмай птушкі, што ён даў заданне слугам злавіць яе. Вельмі хутка неасцярожны Салавейка апынуўся ў клетцы. Ад велізарнай тугі, ад таго, што яму не дазваляюць лётаць, што ён можа толькі глядзець на свет з гэтай жалезнай клеткі, малады Салавейка засумаваў, у яго знік голас.
     Хто ж мог выратаваць няшчаснага? Вядома, толькі родны бацька! І тады стары Салавей паляцеў у панскі сад, каб выканаць для кампазітара сваю самую лепшую песню. Салавей спяваў так добра, яго песня была такой незвычайнай і прывабнай, што вакол госця пазбіраліся ўсе слугі і сябры багатага кампазітара.
     – Злавіце і гэтага Салаўя! – загадаў багач.
     Сто слугаў накінуліся на Салаўя-бацьку, але злавіць яго так і не змаглі.
     – Што ты хочаш ад мяне? Навошта дражніш сваімі дзівоснымі песнямі, калі не хочаш мне служыць? – спытаў пан-кампазітар.
     – Калі ласка! Адпусці майго сына! Ён можа памерці ад тугі! – папрасіў Салавей-бацька. – Я буду для цябе спяваць замест яго.
     – Добра. Я адпушчу яго. А ты сядзеш у клетку і будзеш кожны дзень з раніцы да позняга вечара ў траўні і чэрвені месяцы спяваць, пакуль квітнее мой сад!
     Кампазітар выпусціў з клеткі маладога Салавейку. Але з таго дня стары Салавей пасяліўся ў панскім садзе. Кампазітар не стаў садзіць птушку з чароўным голасам у клетку. Ён паверыў абяцанню Салаўя і нават сам пасябраваў з ім. Новых сяброў аб'яднала любоў да музыкі. Салавей-бацька гэтак жа, як і кампазітар, і дня не мог пражыць без музыкі і спеваў. Незвычайна таленавітая птушка ўвесь час складала новыя трэлі-куплеты. Цікава, што стары Салавей нават дапамагаў кампазітару складаць яго музыку. А аднойчы яны разам стварылі цэлую сімфонію!
     
     Шмат гадоў запар маладыя салаўі з розных мястэчак, даведаўшыся пра незвычайны талент старога Салаўя, прыляталі павучыцца ў яго новым прамудрасцям салаўіных спеваў. Птушкі развучвалі незнаёмыя куплеты і ўстаўлялі іх у свае песні.
     З таго часу прайшло шмат гадоў. У панскім садзе ўжо няма старога Салаўя. Але дзіўныя мелодыі, якія калісьці падабаліся яму, цяпер гучаць у галасах яго нашчадкаў – маладых салаўёў.
     Кожны год у траўні месяцы тое самае мястэчка з вялікім квітнеючым садам прыцягвае мноства турыстаў. Яны едуць туды, каб паслухаць непаўторныя па прыгажосці і разнастайнасці музычных адценняў песні мясцовых салаўёў. Назва гэтага мястэчка – Салаўіны гай. І вы прыязджайце ўвесну на салаўіныя песні – не пашкадуеце!
     
      Гэтая казка на рускай мове