Прыгоды гарадскога вераб'я
Шмат гадоў таму назад каля новага вышыннага дома бабулька пасадзіла некалькі кусцікаў белых руж. Такім чынам яна жадала стварыць ля вокнаў сваёй кватэры на першым паверсе кветнік, а яшчэ жывую агароджу для абароны ад шуму аўтамабіляў. З часам кусты разрасліся ў шырыню і ў вышыню. Улетку на іх расквітала мноства белых руж. Кветкі былі вельмі прыгожыя і пахлі найдалікатным водарам. Высокія густыя зараснікі кустоў заўважылі вераб'і. Ім спадабалася хавацца ў зеляніне паміж кветкамі. Вёрткім птушачкам зусім не заміналі вострыя калючыя шыпы. Вераб'і не калоліся аб іх.
– Будзем тут жыць, – вырашыў галоўны верабей, важак вераб'інай чародкі.З таго часу птушкі сталі лічыць кусты сваёй хатай. Яны гадзінамі маглі сядзець паміж калючак і пра нешта перагаворвацца. Па камандзе ўсе дружна ўзляталі, ператвараючыся ў жывую шэранькую вераб'іную аблачыну, і несіліся ў пошуках ежы.
Самы малодшы верабейка, Казюлька, яму далі гэтую мянушку ў вераб'інай сям'і за маленькі рост, часта адставаў ад усіх. Яго губіла залішняя цікаўнасць: то кветку незвычайную дзесьці ўбачыць і скача вакол яе, цвыркае, размаўляе з раслінай, то матылька якога яркага заўважыць.
– Казюлька! Ты згубішся! – крычалі яму браты-вераб'і.
– Я вас даганю, – адказваў малы і нікуды не спяшаўся.
І вось аднойчы Казюлька так адстаў ад сяброў, што адшукаць іх ужо нідзе не змог. А дарогу да сваіх ружовых кустоў загадзя ён не прыкмеціў.
Вось так! Як кажуць – на Бога спадзявайся, але і сам старайся! Казюлька ж не стараўся быць уважлівым – дурны верабейка!
Застаўся небарака зусім адзін. Цэлымі днямі ён лётаў па горадзе, зазіраў ва ўсе кусты. Але так і не знайшоў сваю вераб'іную сям'ю. У бясконцых пошуках праляцела лета, за тым – восень, і надышла зіма. Толькі тады верабей зразумеў, што ўжо не зможа адшукаць родных. Ён стаміўся ад такога жыцця ў адзіноце. "Які ж я быў неразумны, – думаў верабей, – чаму не слухаў сваіх сяброў! Зараз мне трэба шукаць новую сям'ю".
Толькі ні гарадскім галубам, ні галкам, ні варонам не хацелася вадзіцца з маленькім вераб'ём. Ратуючыся ад холада, ён забіваўся ў шчыліны пад дахамі хат, пад балконамі і там начаваў. Часам, у самыя галодныя і халодныя дні Казюлька думаў, што памрэ. Яго мучыў голад, верабей замярзаў.
Яго ратавалі людзі. Верабей разведаў некалькі кармушак і часта прылятаў да іх, каб трохі падкарміцца. "Я вам вельмі ўдзячны!” – у думках дзякаваў Казюлька тым, хто даваў яму ежу, і марыў пра тое, каб хутчэй скончыліся зімовыя халады. Аднак маразы толькі мацнелі.
– Глядзі! –аднойчы параіла яму старая Таполя. Яна расла ў гарадскім парку ля заледзянелай ракі. – Вунь там на горачцы растуць высокія пухнатыя елкі. Іх пяць сясцёр, і стаяць яны побач, па крузе злучыўшыся разам пухнатымі зялёнымі лапкамі. У сярэдзіне карагоду, на галінках дрэў, вісяць кармушкі. Добрыя людзі сыплюць у іх корм для птушак. А разумныя вераб'і і сініцы стварылі вялікі птушыны зімні інтэрнат у сярэдзіне пухнатых елак. Там цяпер даволі цёпла, бо туды не далятае пранізлівы вецер. Папрасіся пажыць да вясны ў гэтым інтэрнаце.
– А сініцы і вераб’і не прагоняць?
– Не ведаю. Ты паспрабуй! – настойвала старая Таполя.
"Было б добра пасябраваць з гэтымі кемлівымі птушкамі", – вырашыў верабей і падляцеў да елак. Зазірнуў у глыб. А там – вялікая сям'я з вераб'ёў і сініц! Птушачкі скачуць па сваім галінкам-пакойчыкам, падлятаюць да кармушак, па чарзе штосьці ядуць. І ніхто ні з кім не сварыцца.
– Дзінь-дзінь! І ты хочаш з намі жыць? – спытала яго жвавая Сініца.
– Хачу! – цвыркнуў Казюлька.
– Тады залятай! У нас яшчэ ёсць адзін свабодны цёплы пакойчык-галінка. Табе пашанцавала.
"Ура! – узрадаваўся верабей! – Нарэшце я тут адпачну і сагрэюся!"
Але калі Сініца прывяла Казюльку ў яго пакой, усе жыхары вялікага яловага інтэрната пазбіраліся, каб пазнаёміцца з новым жыхаром.
– Ты страціў родных? Небарака! Мы табе дапаможам. У нас усе сябруюць. Мы, вераб'і, шануем сініц, а яны – нас, – прамовіў самы стары Верабей.
Вось так Казюлька застаўся зімаваць паміж пухнатых вечназялёных елак. Жыхары птушынага інтэрната яго палюбілі. Цяпер ён слухаў усё, што яму казалі, і імкнуўся правільна і тэрмінова выконваць даручэнні птушак. Казюлька перастаў быць безуважлівым. Верабей зразумеў, што ў любым калектыве, нават у птушыным, заўсёды павінен быць строгі парадак і дысцыпліна. Толькі так можна выжыць і дабіцца поспеху!
Скончылася зіма, надышла вясна. Вераб'і пазбіраліся ў вераб'іную чародку, а сініцы – у сінічую, каб адляцець з месца зімоўкі на пошукі новых прыгод. Вось толькі вераб'іная чародка не падобная на сінічую. Яна круглая, як шарык, і вельмі шумная. Вераб'і на стамляюцца цвыркаць і бадзёра паўтараюць:
– У нас адзін – за ўсіх, і ўсе – за аднаго!
А калі прыйдзе новая зіма, вераб'і і сініцы зноў збяруцца разам, каб перажыць маразы паміж цёплымі яловымі галінамі ў дружным птушыным інтэрнаце. Там усе паважаюць адзін аднаго, і ніхто нікога не крыўдзіць.
Гэтая казка на рускай мове
18.04.16