Бабуліна хата (чытае Ліка Пташук)
Вераніка часта гасцявала ў маленькім мястэчку, дзе ў вельмі старой хаце жыла яе бабуля. Дзяўчынка казала ўсім, што ёй падабаецца бабуліна хата, бо ў ёй утульна і нават неяк інакш дыхаецца.
Вы скажаце, што Вераніка ўсё гэта прыдумала, каб дагадзіць бабулі. Але я скажу Вам па сакрэце – дзяўчынка нічога не прыдумляла. Гэтая хата і сапраўды добрая. І ведаеце чаму? У ёй жыве цудоўны дамавік. Не, ён зусім не малыш, ён дзядок. Але па ім гэтага не скажаш. Дзіўна, як могуць гэтыя чароўныя істоты заставацца маладымі, энергічнымі на працягу шматлікіх гадоў!– Бабуля! Колькі гадоў тваёй хаце? – аднойчы запыталася ўнучка.
– Шмат, Вераніка! У ёй жыў яшчэ мой дзед.
– Значыць, хаце больш гадоў, чым табе?
– Вядома. Я думаю, ёй гадоў сто, а то і больш.
Як дзіўна! Значыць, і дамавіку ўжо сто гадоў! Вядома, што ён пасяліўся ў гэтай хаце, тады яшчэ зусім новай, у той год, калі ў ёй пачала жыць сям'я бабулінага дзеда.
І як жа гэты дзядок-дамавік жыў тут усе гэтыя гады?
А жыў ён выдатна, бо ў гэтай хаце заўсёды былі парадак і ўтульнасць. Ніхто нікога не крыўдзіў, усе жылі ў згодзе. Калі і ўзнікалі непаразуменні, жыхары хаты хутка мірыліся і надалей імкнуліся не сварыцца.
У апошні свой візіт Вераніка прынесла бабулі дзве зусім новыя маленькія лялячкі. Яна купіла іх спецыяльна для бабулінай хаты. Яны тут патрэбныя – гэта ведае дзяўчынка. Іх чакае Кузьміч.
Кузьміч – гэта маленькая трапічная лялька, якая невядома адкуль з'явілася ў хаце. Бабуля кажа, што знайшла яе выпадкова, калі ператрэсвала стары куфар на гарышчы. Кузьміч яшчэ добра выглядае! Бабуля размясціла яго на сваёй кухні. Вераніка вырашыла, што Кузьмічу аднаму вельмі сумна, таму і прынесла сябровак.
– Бабуля! Яму і праўда будзе весялей! – усміхнулася Вераніка, гледзячы, як цяпер ўжо тры лялькі з тканіны боўтаюцца на нітачках на кухні.
– Вось і добра! Будуць сябраваць! – пагадзілася бабуля.
Вы не паверыце! Але ў гэтай старой ляльцы, якая праляжала ў куфры столькі гадоў, нядаўна пасяліўся той самы дамавік! Яму нават спадабалася новае аблічча. Гэта лепш, чым проста так невідзімкай насіцца па хаце. А цяпер яму нават ёсць з кім пагаварыць!
– Прывітанне! – дамавік з цікаўнасцю разглядаў суседак.
– Прывітанне! – адгукнуліся лялькі.
– Як вас завуць?
– Дуся і Маруся.
– А мяне – Кузьміч. Я – дамавік, жыву тут ужо сто гадоў.
– Сто! – здзівіліся трапічныя лялькі.
– Так, так. Ведаеце, колькі ўсякай усячыны я пабачыў у сваім жыцці!
– Цікава! І што ж вы бачылі?
– Усяго не пераказаць! На такіх лялек, як вы, я таксама нагледзеўся. Раней у дзяцей былі толькі лялькі з анучы. І новыя сукенкі ім шылі на швейнай машынцы з металічнай педаллю. У бабулі ёсць новая машынка, электрычная. Але, калі яна была маленькай дзяўчынкай, яе мама яшчэ шыла ёй уборы на той старадаўняй, што цяпер стаіць у каморы. Я думаю, на старой машынцы і зараз можна было б што-небудзь пашыць не горш, чым на новай.
Кузьміч азірнуўся. На кухонным стале стаяла вазачка з садавіной, а на газавай пліце штосьці варылася. З каструлі вырываўся даўкі пах тушанай агародніны.
– У старыя часы, – працягваў дамавік, – ежу варылі ў печы. Пазней ежу сталі гатаваць на прымусе, і толькі потым у гэтай хаце з'явілася газавая пліта.
– Калі б не вы, мы б ніколі не даведаліся пра гэта! – Дуся і Маруся з цікавасцю разглядалі ўсё на кухні. – А дзе ж людзі тады мыліся і купаліся?
– Я памятаю, што раней умываліся вадой з рукамыйніка, які вісеў тут жа на кухні. Ён быў прыбіты вунь там, – Кузьміч паказаў на сцяну ля акна. – І толькі пазней, калі правялі вадаправод, усе сталі мыцца вадой з-пад крана. Дзяцей купалі ў карыце з вадой, і толькі потым – у ваннай.
– А елі яны што?
– Елі? Усё тое ж, што і цяпер! Кашы-малашы, запяканкі, амлеты, кісялі, кампоты.
– А цукеркі?
– Цукеркі? Яны былі і тады. Так, напрыклад, пеўнічкі са смаленага цукру на палачцы, ледзянцы.
– А шакаладкі былі?
– Вядома. Яшчэ якія! Прыгожыя фігуркі зайчыкаў і вавёрачак, мішак і ўсякіх там птушачак.
Лялькі прыціхлі. Ім усім захацелася спаць, бо ў хаце загасілі святло. Бабуля з унучкай заснулі. Заснуў і дамавік побач са сваімі сяброўкамі, маленькімі лялячкамі з тканіны.
Хай жа ім усім сняцца толькі салодкія чароўныя сны, а іх хата заўсёды будзе напоўненая цеплынёй добрых сэрцаў.
Гэтая казка на рускай мове
29.08.15