14 частка. Новыя сябры на новай кватэры, сталенне - Произведения Татьяны Домарёнок-Кудрявцевой
14 частка. Новыя сябры на новай кватэры, сталенне
14 частка. Новыя сябры на новай кватэры, сталенне
     
     
     Прысвячаецца двару і дому №5 па вул. Скрыганава ў Мінску, дзе я жыла з 12 да 30 гадоў.
     
     
     Любілі мы адчайна, нястомна працавалі
     З добрымі памкненнямі сэрцайка свайго...
     
     
     Цяпер там усё не так, як у той час было.
     Усе дрэвы падраслі, і выраслі дамы.
     А толькі сэрца памятае, як цябе любіла
     Цудоўны светлы дворык дзяцінства майго!
     
     Вішнёвыя сады глядзелі прама ў вокны.
     Шыпшыннік і язмін свой водар разлівалі.
     Дзяўчынкі ў сукенках валасы круцілі
     І вейкі пэцкаць тушай заўсёды паспявалі.
     
     Хадзілі мы ў кіно, да хлопчыкаў на танцы.
     Любілі песні пець і жарты гаварыць.
     І верылі, што доля нам падарыла шчасце
     Навекі, і яго ніколі не згубіць!
     
     Мая сяброўка Люда бегала нясмела
     Да хлопчыка ў госці з дома свайго.
     А я, касыя позіркі на яе кідала,
     І марыла пра хлопца, хлопца майго.
     
     Дык кніжак школьных горы, спісаныя сшыткі.
     І ў музычнай школе хвалюючы ўрок.
     Рашала я па алгебры, па фізіцы задачкі
     Сябру, які ўзяўся мне аббіваць парог.
     
     Мая родная скрыпка! Яе я так любіла!
     Эцюды і мазуркі вучыла разам з ёй.
     Яна сваю адданасць мне заўжды дарыла
     І голасам гучала, што быў усіх мілей.
     
     І вось я пасталела. Сышла "ў далёка" школа.
     І да мяне ў госці прычаліў інстытут.
     Канспектамі, лінейкамі запоўнілася хата.
     І чарцяжы на ватмане я малявала тут.
     
     Вучыцца не лянуйся. Хоць цяжка, але пройдзена!
     І за адным семестрам надыдзе ўжо другі.
     Затое ў залікоўцы выдатныя адзнакі!
     Усе веды мы не сдрадзім, то скарб наш дарагі.
     
     І нашы думкі светлыя вядуць у жыццё далёкае.
     Але як хутка мілае яно ў нас прайшло...
     Не, мы не будзем горбіцца, яшчэ паглядзім прама
     На нашых унукаў-праўнукаў і горда скажам, што
     
     Жылі мы так, як марылі, і працаю зрабілі
     Шчаслівай сваю маладосць і сталасць на гады.
     Нічога не забылася, не здраджана, не згублена
     У магутнай сіле памяці сэрца назаўжды.
     
Людзей з добрай адукацыяй, якія жылі больш забяспечана, чым мы, у нашым мікрараёне было мала. Некаторых дзяцей з такіх сем'яў я ведала. Гэта былі дзеці вайскоўцаў, лекараў, геолагаў. Бедната рабіла дзяцей і іх бацькоў таварыскімі, больш прыязнымі. Памятаю, як пажылыя суседкі з нашага дома, якія перажылі цяжкія ваенныя гады сваёй маладосці і вельмі напружаныя гады пасляваеннай разрухі, цяпер ужо знаходзілі вольны час, каб пасядзець на лаўцы каля пад'езда і пагаварыць пра сваё жыццё, прыгадаць мінулае, параіцца, калі ўзнікалі нейкія праблемы. Таму праз некалькі гадоў пражывання ў новых дамах суседкі ведалі шмат чаго з жыцця не толькі тых, хто жыў у нашым доме, але і ў суседніх дамах. А маладзейшыя жыхары нашых дамоў, якія змаглі атрымаць адукацыю і працавалі на добрых працах, не дазвалялі сваім дзяўчынкам сябраваць з намі, беднымі і дрэнна апранутымі.      Чаму? Аднак я вучылася іграць на скрыпцы, і суседскія дзяўчынкі, якія жылі за сцяной майго пакоя, чулі, як я займалася. І тады ўрач, бацька сямейства, вырашыў навучыць малодшую дачку ігры на акардэоне. Ён стаў сам даваць ёй урокі. Урэшце яна не дрэнна навучылася іграць некалькі п'ес. Старэйшая сястра з гэтай сям'і не сябравала з намі, але часам размаўляла са мной. Неяк я пабывала ў яе кватэры і, убачыўшы ў кніжнай шафе мастацкую літаратуру, папрасіла ў яе што-небудзь пачытаць. Яна дала мне том Паўстоўскага. Я чытала кнігу не адрываючыся, так мне спадабалася мова пісьменніка. Але не даўшы мне дачытаць кнігу да канца, дзяўчынка адабрала яе, таму што мама ёй так наказала зрабіць. Аднак, гэты пісьменнік мне запомніўся, і калі, нарэшце, выдалася магчымасць купляць яго творы ў краме, я з радасцю набыла і прачытала некалькі кніг пісьменніка. Вось так узнікала любоў да пісьменнікаў, чые імёны мне былі не знаёмыя не таму, што я не жадала іх ведаць, а таму, што недзе ў маім асяроддзі было ўзяць такія кнігі, іх не было нават у бібліятэцы.
     Нягледзячы ні на што, я любіла свой двор на вуліцы Скрыганава. Простыя дзяўчынкі 12-ці, 13-ці гадоў з тых, хто не баяўся беднаты, хутка пасябравалі. Часта ўлетку мы выходзілі ў двор, каб пагуляць у мяч, бадмінтон. Да нас далучаліся незнаёмыя дзеці. Неўзабаве ўтварылася дваровая кампанія. Хтосьці з хлапчукоў іграў на гітары, а дзяўчынкі спявалі. Ды і ў кіно мы працягвалі хадзіць усё разам, як гэта рабілі на старой кратэры. Добра, што кінатэатры былі побач – драўляны "Нёман" і сучасны "Беларусь". Часам улетку мы адпраўляліся на Камсамольскае возера, ішлі пешшу праз чыгуначныя пуці і Татарскія могілкі. Запомніліся высокія старыя агароджы і помнікі, могілкі былі невялікія, але на іх чамусьці раслі велізарныя старыя хвоі.
     Акрамя сяброўкі Люды са свайго двара, я пазнаёмілася з Таняй, Наташай. Наташа жыла ў нашым доме ў вялікай татарскай сям'і. Таня вучылася з ёй у адным класе, але не ў нашай школе, а ў 23-й на вуліцы Абойнай. Пераехаўшы ў новы раён, яны не сталі змяняць школу. Мы часта сустракаліся, ператэлефаноўваліся. З Таняй я сябрую дагэтуль. Нашы хлапчукі – мой брат Коля, Вова, Вася, Саша таксама былі практычна аднаго ўзросту. І яны сустракаліся, і сябравалі ў вольны ад вучобы час.
     Але адкуль у майго брата было столькі ўмення і вынаходлівасці! Ніхто з суседскіх хлапчукоў не валодаў такімі талентамі. Усе дзеці паважалі яго за розум і ўмелыя рукі. На новай кватэры ён сам, без нічый дапамогі рамантаваў усё, што заўгодна. Умеў адрамантаваць і павесіць люстру, памяняць пракладку ў кране, пафарбаваць акно і дзверы, адрамантаваць ці ўставіць дзвярны замак і яшчэ шмат чаго з мужчынскай працы.
     У апошнія гады вучобы ў школе з сяброўкай Людай я ўжо сябравала не так, як у дзяцінстве. У яе, умеючай хутка завабліваць маладых хлопцаў, з'явіўся сябар, у якога яна закахалася і праводзіла з ім увесь вольны час. Яны сябравалі шмат гадоў, а пасля таго, як Воўка прыйшоў з войска, пажаніліся. А я ў той час больш мела зносіны з Таняй, якая па тэмпераменце пахадзіла на мяне. Гэта дзяўчынка была вельмі прыгожая, я захаплялася ёю. Але яна была на год маладзейшая за мяне. У 1971 годзе, калі я ўжо скончыла першы курс інстытута, а яна – школу, нашы мамы адправілі нас на адпачынак на Браслаўскія азёры. Гэта быў першы мой самастойны выезд з дома ў такім узросце. І ён запомніўся. На азёрах мы пабаяліся ісці ў паход на лодках, а замест гэтага з'ездзілі самі на экскурсію ў горад Даўгаўпілс, змешчаны зусім недалёка ад турбазы. Гэта латышскі горад, цяпер ён ужо знаходзіцца за мяжой нашай рэспублікі. А тады мы спакойна заехалі ў яго на рэйсавым аўтобусе. Мяне ўразілі чысценькія акуратна выкладзеныя пліткай тратуары і светлыя вуліцы невялікага мястэчка, шыльды на латышскай мове, маленькія кавярні і крамкі. У Мінску такога я не бачыла. Шкада, што Таня хутка выйшла замуж, і нашы дарогі разыйшліся на шматлікія гады. Яна з'ехала з мужам вайскоўцам у Германію, там нарадзіла дачку. Але мы перапісваліся, і яна дасылала мне прыгожыя каляровыя паштоўкі з фатаграфіямі.
     
      15 частка аповесці
22.08.23
Каталог TUT.BY Rambler's Top100