Восеньскія прыкметы - Произведения Татьяны Домарёнок-Кудрявцевой
Восеньскія прыкметы
Восеньскія прыкметы
Светлячок і сам стаў заўважаць набліжэнне восені.      – Восень, гэта калі з дрэў ападае сухое пажоўклае лісце? – спытаў ён у сонечнага Праменьчыка.
     – Так, гэта першая прыкмета таго, што восень ужо блізка, – адказаў той.
     – І ночы становяцца халаднейшымі, – працягваў разважаць малыш.
     – Гэта таксама прыкмета, – падтрымаў яго сонечны Праменьчык.
     – А што яшчэ? – спытаў Светлячок.
     – Яшчэ шмат усяго, але гэта ўсё прыходзіць паступова. Напрыклад, пачынаюць ліць дажджы, але не такія, як улетку, не навальніцы, а халодныя доўгія дажджы, якія імжаць бясконца. Уся зямля становіцца волкай і доўга не прасыхае. Затое ў гэтую пару года ў лесе нараджаецца шмат грыбоў. Яны хутка растуць.
     – Ведаеш, я бачыў у лесе грыбы нават цяпер, калі ішоў на кветкавую палянку, – сказаў малыш. – Яны растуць у цяньку, пад ялінкамі і бярозкамі. У іх карычневыя і ярка-чырвоныя капялюшыкі.
     – Напэўна ты сустрэў у лесе баравік, чырвонагаловік або падбярозавік, – выказаў здагадку сонечны Праменьчык. – А яшчэ ўлетку ў лесе можна сустрэць сыраежку, лісічку, апеньку, махавік. Гэта ядомыя грыбы. Але ў лесе растуць і атрутныя грыбы, якія ні ў якім разе нельга збіраць.
     – Імі можна атруціцца? – спытаў Светлячок.
     – Яшчэ як! Але лясныя жыхары: птушкі, вавёркі, мышкі, вожыкі добра ведаюць гэтыя грыбы і ніколі да іх нават не дакранаюцца. Такія хітрыя грыбы вельмі прывабныя. Яны прыдумалі сабе ўпрыгажэнні на капялюшыку і пад ім. У мухамораў – ярка-чырвоны капялюшык у белую крапінку, у бледнай паганкі – бялёсы з абадком на шыйцы.
     – А якія ядомыя грыбы растуць увосень? – спытаў малыш.
     – Некаторыя летнія грыбы растуць і ўвосень на добра асветленых палянках, якія сонца ўжо не так моцна сагравае, як улетку. Так увосень у лесе можна сустрэць цэлыя сем'і лісічак, апенек, груздоў.
     – Як цікава! – захапіўся малы. – А мае знаёмыя жыхары кветкавай палянкі, што яны будуць рабіць увосень, калі ты не так часта будзеш прылятаць туды? – пацікавіўся Светлячок.
     – Гэта яшчэ адна прыкмета восені, – сказаў сонечны Праменьчык. – Усе расліны, казуркі і нават некаторыя жывёлы, якія жывуць у лесе, увосень будуць рыхтавацца да зімовай спячкі.
     – Да зімовай спячкі? – здзівіўся Светлячок. – І мне таксама трэба рыхтавацца?
     – Ты – гэта іншая справа. Ты ж чароўны, табе не трэба сілкавацца ежай ці "піць" сонечнае святло. А расліны не могуць без яго абыходзіцца. Яны мерзнуць ад холаду і таму кладуцца спаць, ім так зручней.
     – І спяць дакуль?
     – Спяць да наступнай вясны, пакуль не пацяплее. Ты яшчэ не ведаеш, што пасля восені прыходзіць зіма са снегам і марозам. Тады ўвесь лес укрывае снег. Пад ім хаваюцца завялыя кветкі, трава і казуркі. Пад снегам ім трохі цяплей і зручней спаць.
     – Тады ўзімку я таксама буду спаць пад снегам, – вырашыў Светлячок. – Пабудую сабе снежны будан.
     А цяпер "запоўніўшы" сваю галоўку такой незвычайна цікавай інфармацыяй, ён развітаўся з сонечным Праменьчыкам і паляцеў дамоў, каб усю яе "пераварыць" у спакойных абставінах разам з сівым Валуном.
     – Ведаеш, я сёння даведаўся шмат цікавага пра тое, што нас з табой чакае наперадзе, – шматзначна прамовіў Светлячок, зручна ўладкаваўшыся побач з цёплай каменнай спіной.
     – Так што ж? – спытаў стары.
     – Хутка будзе восень, а потым прыйдзе зіма, – Светлячок шырока расплюшчыў свае вочкі і з цікаўнасцю паглядзеў на Валуна. – І што я буду тут рабіць, калі ўсе будуць спаць? З кім я буду сябраваць, да каго хадзіць у госці?
     – Загадзя не перажывай. Няхай усё ідзе сваім парадкам. Калі ж наступіць восень, тады і будзем думаць.
     – Не! Мне трэба ўсё спланаваць загадзя, – адказаў малыш. – Я так не магу жыць.
     – Ты ніколі не бачыў восень, не ведаеш, што такое зіма, як жа ты будзеш планаваць?
     – Можа ты і маеш рацыю, але сонечны Праменьчык мне сёння казаў, што ўвосень будзе холадна, і ўсе расліны лягуць спаць. А ўзімку ўсю зямлю атуліць снег.
     – Так і ёсць.
     – Тады я для сябе зраблю снежны будан і буду спаць разам з усімі. Ты ж таксама заснеш?
     – Можа і не засну, бо Зямля не спіць, і Неба не спіць, і Поўня не спіць, і зоркі не спяць.
     – Тады і я не буду спаць, узімку таксама можна знайсці сяброў! – узрадаваўся Светлячок.
     
      Гэта казка на рускай мове
07.09.22
Каталог TUT.BY Rambler's Top100